Mijn broer en zus hebben allebei Indonesische trekjes, maar aan mij is niets te zien. Toch zeggen mensen vaak dat ik op mijn vader lijk, in mijn gebaren, in mijn karakter. Als mensen dat zeggen, dan schaam ik mij een beetje. Aan mijn vader heb ik haast geen herinnering meer. Het verhaal van mijn familie ken ik nauwelijks.

Oma Mesua woonde toen ik klein was gewoon in Tiel. Haar hele huis stond vol wilde planten, dat was wel eigenaardig. In mijn ogen was zij een nogal woeste vrouw. Ik durfde niet heel dichtbij te komen, voelde een afstand. Ze is lang geleden overleden, maar nog altijd heb ik een steen in mijn maag bij Tiel. Nu besef ik dat ze eigenlijk depressief was. Dat ze haar land had achtergelaten, haar wortels was verloren en dat de tropische planten in haar huiskamer een functie hadden. Troost misschien, of rust.

Hoe mijn grootmoeder precies naar Nederland kwam weet ik niet. Aan mijn vader, haar zoon, kan ik het niet meer vragen. Hij overleed toen ik zeven was. Ik zou het toch nog eens aan mijn moeder moeten navragen, maar op de een of andere manier vind ik het belangrijker om de plek waar zij gewoond hebben gezien te hebben dan het precieze verhaal te weten. Uit fotoboeken had ik wel een vaag beeld van het familiehuis in Indonesië. Maar een aantal jaar geleden kreeg ik ineens sterk de behoefte om dat beeld in het echt op te zoeken. Een verlangen om de foto’s in een context te plaatsen, verbanden te ontdekken in de hoop dat dingen in het echt anders zouden zijn in een directe waarneming. Dat ik daar een gevoel bij zou hebben. Dat het me iets zou vertellen over wie ik ben.

Dat zoekende naar waar ik ‘pas’ of wie ik ben gaat al een hele tijd terug. Na netjes het vwo afgerond te hebben, tja wat moet je dan met je leven? De kaders verdwijnen en je moet zelf een pad uitstippelen. Werd het kunstacademie en het onzekere bestaan van de bij de dag levende kunstenaar, of toch een gestructureerde negen tot vijf baan? Ik heb die keuze nog steeds niet echt gemaakt geloof ik. Ik laveer nog steeds tussen het spontane leven en het gestructureerde zekere pad.

De zoektocht naar het huis van de foto was een avontuur. Bogor is een krioelende miljoenenstad en tegelijkertijd een ontplofte plantenmassa. Overal verkeer, mensen, groen. Op elke hoek van de straat een belevenis. Opeens stond het huis daar voor mijn neus, veel eerder dan verwacht. Het huis waar mijn oma had rondgelopen, waar ze vroeger had gespeeld. En ik voelde…. niets. Het was een mooie plek hoor, daar niet van, maar de hoop dat het me iets over mijn wortels, mijn voorouders, mijzelf zou leren, vervloog.

Net toen ik wilde omdraaien, zag ik naast het huis een parkje, zo mogelijk nog een wildere jungle dan de rest van de stad. Niets was onderhouden of gesnoeid. Alsof ik het paradijs binnenstapte. Zittend in het park daalde het besef pas in dat mijn grootouders hier vandáán komen, dat ík hier vandaan kom. Flarden van beelden voor mijn ogen. Een jong meisje dat door het park rent. Een jonge moeder met drie kids in het kamp. De boottocht. Mijn vader bij mijn oma op schoot. Opa en oma samen in Tiel, herenigd, maar zonder land. Gelukkig?

Zonder precies te weten waarom, voelde ik daar in die woestenij van planten een sterk gevoel van thuiskomen. Maar dat had, denk ik nu, misschien minder met de feitelijke geschiedenis te maken dan met de rijkdom van die groene chaos. Wat valt daar veel in te ontdekken. De schoonheid die kan ontstaan als je dingen op zijn beloop laat. De onrust en spontaniteit die ook altijd al zo in mij zit voelde ik hier belichaamd in Bogor, door al die planten in dat parkje.

En kijk nu naar dit park, het Coehoornpark, naar de chaotische speeltuin die het is. Voor anderen gaat het al snel om geld verdienen, technische tekeningen, vergaderen, plannen en afspraken maken, agenda’s trekken. Ik noem dit nu de Nederlandse manier. Maar voor mij gaat het juist om de spontane ontmoetingen waardoor iets kan ontstaan in het hier en nu, de chaos en de schoonheid daarvan. Soms botst dat natuurlijk met de omgeving en is er wederzijds onbegrip, maar het levert eigenlijk altijd wel iets op. Heel misschien is dit park wel een spiegel van mijn verlangen naar die kleine jungle in Bogor.

Willem