Mythologie en de ontworteling van natuur en cultuur.

Naast beeldend werk houd ik me ook bezig met veel andere zaken, zoals ecologische restauratie. Dat houdt in dat je kijkt naar land dat geërodeerd is – woestijnen, savannes, maar ook bijvoorbeeld de zandgronden in Nederland – en dat je kijkt hoe je natuur en vruchtbaarheid weer kunt laten terugkomen. De meest terugkomende uitdaging ligt in die van het herstel van de grond. Sterker nog, het herstel van de grond, ís eigenlijk het herstel van de natuur. De wortels van planten spelen een doorslaggevende rol in het vasthouden van vocht in de grond en voorkomen het wegspoelen van vruchtbare aarde. Ontworteling leidt dus direct tot erosie. Ik zie parallelen met de cultuur. Het proces van globalisering ontwortelt de mensen en culturen immer meer. Maar ook de trek naar de stad vervreemt de mens steeds verder van het land. Een dergelijk kijk zal door de moderne stadsmens zelf als bevreemdend ouderwets worden gezien, omdat de meesten van ons helemaal niet zien wat wij überhaupt met het land te maken hebben. Wij zien onszelf als ‘zelfgemaakt’, met hoogstens een sociaal-familiaire en culturele geschiedenis. Het idee dat we net als andere dieren onderdeel zijn van een ecologische omgeving, daar kunnen we ons niks bij voorstellen. Toch is het onszelf losmaken van het land eigenlijk experimenteel. En historisch gezien is een sterke identificering met het land waarop we leven veel eerder de ‘normaal’.

In de mythologie ziet men vaak een sterke relatie tussen de toestand van het land in ecologische zin en de welvaart in een rijk. Wanneer de slechte koning aan de macht komt worden de mensen ongelukkig en verdort het land. Lange tijd is de mythologie als bron van kennis verworpen, omdat men deze vereenzelvigde met religieuze beknelling. Nu deze beknelling minder wordt zien we dat de interesse terugkeert. Wat mij betreft zeer begrijpelijk want de mythologie biedt perspectieven die uitstijgen boven het dagelijkse, het verbindt gevoel en intuïtief weten met een overstijgend verhaal. Mythologie is als de kunst, een spiegel waarin iedere kijker een voor hem relevant beeld te zien krijgt. Er zit veel wijsheid verborgen in de mythologie, meer dan ik tien jaar geleden ooit had kunnen bevroeden, ik vond het maar saai. Misschien als we meer leren begrijpen van de mythologie dat we ook meer leren over wie we zijn en wat wijsheid is als het gaat over de omgang met land en cultuur.