Wonen in verhalen

We richten ons met de programmering rondom De Ontaarde Boom veelal op het verbinden middels verhalen. Je herkennen in andermans verhaal, begrepen worden door je eigen verhaal te (leren) vertellen, de ander begrijpen door diens verhaal te horen. Het gaat dan vooral om sociale worteling, maar je kunt nog vanuit een ander perspectief verhalen laten helpen bij het aarden of wortelen op een plek.

Wanneer wij nieuw op een plek komen wonen, heeft deze plek nog geen herkenningspunten. We verhouden ons als het ware anoniem tot de plek of wijk. We zien het zelfde als iemand die er al lang woont, maar we ervaren het anders. Voor de mensen die er al lang wonen is dezelfde plek er een vol verhalen en herinneringen. Als zo iemand er loopt denkt zij aan de braderie van vorig jaar, aan de plek waar hij een lekke band had gehad enzovoort. Tegelijk zijn er de meer publieke verhalen van de slagerij die gesloten is omdat de slager met pensioen ging, de slijter die failliet ging of de net nieuwe kledingwinkel. De bewoner verhoudt zich ook tot deze ‘verhalen’, wanneer hij deze winkels ziet. Dan zijn er nog de meer historische verhalen over hoe de wijk veranderd is, waar vroeger een kerk stond en hoe besloten is een bepaald kunstwerk neer te zetten.

Al met al beweegt iemand door een levende geschiedenis van persoonlijke en publieke verhalen heen. Dat is een heel andere beleving dan die van de nieuwkomer. Het zijn de objecten, de herkenningspunten en de bijbehorende gedachten of verhalen die ons thuis doen voelen. Sommige bewoners zijn levende verhalenvertellers van de wijk, vaak mensen die er al lang wonen en zich sterk verbonden voelen met de wijk.

Kinderen hebben altijd heel duidelijke plekken waar hun leven om draait. Zo had je bij mij ‘het kleine plein’, ‘het grote plein’ (beide pleinen met garageboksen), ‘het gangetje’ en ‘het slootje’. Ook volwassenen denken vanuit eikpunten in het stedelijke landschap om zich te oriënteren. Wanneer dergelijk eikpunten met de jaren tot leven komen met verhalen geeft dit bedding, betekenis aan iemand zijn mentale kaart. De kaart wordt eigen. In plaats van een objectieve anonieme landkaart ontstaat er een levendige persoonlijke kaart. Tijdens de evenementen bij de boom zou het mooi zijn als we nieuwe bewoners deelgenoot kunnen maken van de verhalen van de wijk, waardoor ook zij herkenningspunten krijgen en er zich wortelen. Zodat de plek eigen wordt en ook zij kunnen wonen in de verhalen van de wijk.